Tülomsaş Devrim Arabası Müzesi
"Devrim"in Doğuşu ve Tarihi Önemi
1961 yılı, Türkiye'nin sanayileşme tarihinde hem bir gurur hem de bir hüzün anına sahne oldu. Dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, tamamen yerli tasarım ve üretim bir otomobil yapılması için talimat verdi. Bu zorlu görev, o zamanki adıyla Eskişehir Demiryolu Fabrikaları'na (bugünkü TÜRASAŞ/TÜLOMSAŞ) verildi. Yaklaşık 200 Türk mühendis ve işçisi, inanılmaz bir adanmışlık ve azimle çalışarak, kısıtlı imkanlara ve sadece 129 günlük bir süreye rağmen, "Devrim" adını verdikleri dört adet otomobil üretmeyi başardılar. Bu, Türkiye'nin kendi otomobilini üretebileceğinin somut bir kanıtıydı ve büyük bir mühendislik başarısıydı.
Talihsiz Lansman ve Sonrası
İki adet Devrim otomobili, 29 Ekim 1961 Cumhuriyet Bayramı kutlamaları için trenle Ankara'ya gönderildi. Ancak bir tanesine, güvenlik gereği boş bırakılan deposuna benzin konulması unutuldu. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in bindiği bu otomobil, 100 metre kadar ilerledikten sonra durdu. Gürsel'in ünlü "Garp kafasıyla araba yaptınız ama Şark kafasıyla benzin ikmalini unuttunuz" sözü, bu talihsiz olayı tarihe not düştü. Medyanın olayı bir başarısızlık gibi yansıtması üzerine, bu umut vadeden proje rafa kaldırıldı.
Müze ve Sergilenenler
TÜRASAŞ, bu tarihi mirasa sahip çıkmak amacıyla, üretilen dört Devrim otomobilinden günümüze ulaşan tek örneği, özel olarak hazırlanan bir cam garajda sergilemektedir. Otomobil, açık havada olmasına rağmen iklim koşullarından korunacak şekilde muhafaza edilmektedir. Ziyaretçiler, açık bej rengindeki bu zarif otomobili yakından inceleyebilirler. Otomobilin yanı sıra, üretim sürecinde kullanılan bazı motor parçaları, kaynak motoru, maketler ve o günlere ait bilgilendirici panolar ile fotoğraflar da müzenin bir parçasını oluşturur. Bu sergi, bir otomobilden çok daha fazlasını; bir milletin azmini, mühendislerinin zekasını ve kaçırılmış büyük bir fırsatın dokunaklı hikayesini anlatır.
Keyfişah Suit Apart'tan özel araç veya taksi ile kolayca ulaşılabilen TÜRASAŞ yerleşkesindeki bu anlamlı sergiyi ziyaret ederek, Türkiye'nin sanayi tarihindeki bu önemli ve duygusal dönemece tanıklık edebilirsiniz.